Namazın birinci
rekâtı şunlardan ibarettir:
1- Tekbiret-ul
İhram (iftitah tekbiri, yani namaza başlarken "Ellah-u
Ekber" demek).
2- Kıraat (Fatiha
ve herhangi bir sureyi tam olarak okumak).
3- Rükû ve zikri.
4- İki secde ve
zikri.
Namaza, "Ellah-u
Ekber" söylenerek başlanır. Namaza başlarken "Ellah-u
Ekber" söylemek, Allah'tan başka her şeyden
koparak Allah'a yönelmek anlamındadır.
"Allah-u Ekber",
Allah'ın yüce olduğunu ilân etmek ve Allah
dışındaki diğer bütün yalancı güçlerden uzak
durmak demektir. Bu tekbirle namaza girilir ve
bazı işleri yapmak insana haram olur.
Tekbiret-ul İhram alırken |
Namaza başlarken
hangi namazı kıldığımızın, örneğin öğle namazı
mı, ikindi namazı mı kıldığımızın farkında
olmamız gerekir ve onu sadece yüce Allah’'ın
emrini yerine getirmek amacıyla kılmalıyız. İşte
namazın asıl parçalarından sayılan bu amele "niyet"
denir. Niyet ettikten sonra daha sonra
açıklanacak olan namazı bozan şeylerden sakınmak
gerekir.
Tekbir getirirken elleri
kulak hizasına kadar kaldırmak müstehaptır.
"Ellah-u Ekber"
söylenerek namaza başlandıktan sonra ilk önce
Fatiha suresi okunur:
Fatiha Sûresi
Bismillahirrehmanirrehîm
- Elhemdu lillâhi rebb-il
‘âlemîn
- Er-rehman-ir
rehîm
- Mâliki yevm-id
dîn
- İyyâke ne‘'budu
ve iyyâke neste‘în
- İhdines-sirât-el mustekîm
- Siratellezîne en'‘emte
‘eleyhim
- Ğeyr-il meğzûbi
‘eleyhim
velezzâllîn.
Anlamı:
- Dünyada mümin ve
kâfire, ahirette ise yalnızca mümine merhamet
eden Allah'ın adıyla başlıyorum.
- Övgü, alemlerin
Rabbi Allah'a mahsustur.
- Allah, dünyada
mümin ve kâfire, ahirette ise yalnızca mümine
merhamet eder.
- Allah cezâ ve
mükâfat günü olan kıyametin sahibi ve sultanıdır.
- Yalnız sana
ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz.
- Bizi doğru yola
hidayet et.
- Nimet verdiğin
kimselerin yoluna; (onlar) ki ne kendilerine
gazap edilmiştir ve ne de sapmışlardır.
İhlas Sûresi
Fatiha suresi
okunduktan sonra Kur'an-ı Kerim'in herhangi bir
suresi tam olarak okunmalıdır. Örneğin, İhlas
suresi okunabilir:
Bismillahirrehmanirrehîm
-
Kul
huvellahu ehed
- Ellah-us Semed
- Lem yelid ve lem
yûled
- Ve lem yekun lehu kufuven ehed.
Anlamı:
- Dünyada mümin ve
kâfire, ahirette ise yalnızca mümine merhamet
eden Allah'ın adıyla başlıyorum.
- Ey Muhammed! De
ki: O Allah tektir.
- Allah'ın hiçbir
şeye ihtiyacı yoktur, her şey O'na muhtaçtır.
- O doğurmamıştır
ve doğmamıştır.
- Yaratıklarından
hiçbir kimse O'nun dengi değildir.
1- Erkekler sabah,
akşam ve yatsı namazlarında, birinci ve ikinci
rekâtta Fatiha ve sureyi sesli, öğle ve ikindi
namazında ise sessiz okumalıdırlar. Ama kadınlar
sesli kılınması gereken yerleri sessiz
okuyabilirler.
2- Namazın birinci
ve ikinci rekâtında Fatiha suresi ve peşinden
herhangi bir sure tam olarak okunmalıdır. Üçüncü
ve dördüncü rekâtta ise Fatiha suresi
okunabileceği gibi tesbihat-ı erbaa da
okunabilir.
3- Namazda kasıtlı
olarak sesli okunması gereken yerleri sessiz ve
sessiz okunması gereken yerleri sesli okumak
câiz değildir. Ancak yanlışlıkla okunursa,
sakıncası yoktur.
4- Tesbihat-ı
erbaa ve tesbihat-ı erbaa'nın yerine okunan ve
yine ihtiyat namazında okunan Fatiha suresi
sessiz okunmalıdır.
5- Sessiz okunması
gereken namazlarda birinci ve ikinci rekâtta "besmele"yi
sesli okumak müstehaptır
Kıraattan sonra
insanın, elleri diz kapaklarına değecek kadar
eğilmesi ve en az bir defa:
"Subhane rebbiyel
‘ezîmi ve
bi-hemdih"
Veya en az üç defa
"Subhanellah"
demesi gerekir.
1- Rükû zikri
okunurken beden hareketsiz olmalı.
2- Namazın her
rekâtında sadece bir rükû yapılır.
3- Kadınların
rükûda ellerini dizlerden yukarı koyması ve
dizleri geri çekmemesi müstehaptır
Daha sonra rükûdan
tamamen doğrularak secdeye gidilir ve bedenin
yedi organı (alın, iki elin içi, iki diz
kapakları, iki ayağın baş parmakları) yere
bırakılarak en az bir defa:
"Subhane rebbiyel e‘'lâ
ve bi-hemdih"
Veya en az üç defa
"Subhanellah"
denir. İkinci secdenin bitişiyle namazın birinci
rekâtı da bitmiş olur.
1- Namazın her
rekatında iki secde yapılır.
2- Birinci
secdeden sonra tam olarak oturulur ve sonra
ikinci secdeye gidilir.
3- Secde edilen
yerle ayakların bırakıldığı yer bir hizada
olmalıdır. Ancak biri diğerinden dört bitişik
parmağı geçmeyecek miktarda yüksek veya alçak
olursa, sakıncası yoktur.
4- Secde hâlinde
vücut istikrar bulmalıdır.
1- Üzerine secde
edilen şey; toprak, taş, çakıl gibi yer
denebilecek veya yerden üreyip de yenilmeyecek
ve giyilmeyecek bitkilerden olmalıdır.
2- Üzerine secde
edilen şey pâk olmalıdır.
3- Üzerine secde
edilen şey sabit olmalıdır.
1- Genellikle
Caferiler arasında yaygın olan namaz mühürü,
gerçekte namaz kılan kişinin namaz kılarken
alnını bırakmak için yanında taşıdığı temiz
topraktır.
2- Namazda secdeye
giderken başı, insanlardan en üstününün İslâm
dini uğrunda cihat ve şehadetini anımsatan İmam
Hüseyin'in (ona selâm olsun) mezarının türbetine
bırakmak daha iyidir.
3- Allah'tan
başkası için secde yapmak haramdır. Çünkü secde
insanın ibadet ve kulluk hâlidir; ibadet ve
kulluk ise sadece Allah'a yapılır.
Birinci rekât
bittikten sonra namazın şekli bozulmadan veya
namaz amellerine ara verilmeden ayağa kalkılır
ve tekrar birinci rekâtta olduğu gibi Fatiha
sûresi ve Kur'an surelerinden herhangi biri tam
olarak okunur.
Günlük namazların
ikinci rekatında Fatiha ve Kur'an surelerinden
herhangi biri tam olarak okunduktan sonra rükûya
gidilmeden önce ellerin yüz hizasına
kaldırılması, avuçların göğe doğru açılarak
yanyana tutulup dua edilmesi müstehaptır; bu
amelin adına "kunut" denir. Kunutta baş parmak
dışındaki parmakların birbirine bitiştirilmesi
ve avuçların içine bakılması müstehaptır.
Kunutta şu dua
okunabilir:
- Rebbenâ âtina
fid-dunya heseneten
- ve fil-ahireti
heseneten - ve kinâ ‘ezâb-en nâr.
Anlamı:
"Rabbimiz dünyada
da iyilik ve güzellik ver bize, ahirette de
iyilik ve güzellik ver ve bizi ateşin azabından
koru."
Cuma namazında iki
kunut okunması müstehaptır. Bu kunutların birisi
namazın birinci rekâtında rükûdan önce, diğeri
ise namazın ikinci rekâtında rükûdan sonra
okunur.
Resulullah (s.a.a) buyuruyor ki:
"Namazının kunutu uzun
olan kişinin kıyamette hesaba çekilişi kolay
olur."
Kunuttan sonra
birinci rekâtta olduğu gibi rükû ve secde
yapılır.
1- Cemaat namazı
dışında kunutu yüksek sesle okumak müstehaptır.
2- Kunut
unutularak okunmaz ve rûkuda farkına varılırsa,
rûkudan sonra okunabilir.
3- Kunutta okunan duanın
Arapça olması gerekmez; herhangi bir dille
okunabilir.
Namazın ikinci ve
son rek’atında iki
secdeden sonra kıbleye doğru oturularak teşehhüt
okunur:
- Eşhedu en lâ
ilâhe illellâhu vehdehu lâ şerîke leh
- Ve eşhedu enne Muhemmeden
‘ebduhu ve resûluh
- Ellahumme selli
‘ela Muhemmedin ve
âl-i Muhemmed
Anlamı:
- Şehadet ederim
ki, Allah'tan başka kulluğa layık bir ilâh
yoktur. O, tektir ve ortağı yoktur.
- Şehadet ederim
ki, Hz. Muhammed (Allah ona ve Ehlibeyti'ne
rahmet etsin) O'nun kulu ve elçisidir.
- Allah'ım! Hz.
Muhammed ve Ehlibeyti'ne rahmet et.
Teşehhütten
sonra namazın ikinci rekâtı da biter. Eğer sabah
namazı gibi iki rekât olan bir namaz kılınıyorsa,
teşehhütten sonra selâm verilerek namaz
bitirilir.
Namazın son
rekatında teşehhütten sonra selâm verilir. Selâm
şöyle okunur:
- Es-selâmu
‘eleyke
eyyuhen-nebiyyu ve rehme-tullâhi ve berekâtuh
- Es-selâmu
‘eleynâ
ve ‘elâ
‘ibâdillâh-is
sâlihîn
- Es-selâmu
‘eleykum ve
rehmetullâhi ve berekâtuh.
Anlamı:
- Selâm olsun sana
ey Allah'ın peygamberi; Allah'ın rahmet ve
bereketi senin üzerine olsun.
- Selâm olsun bize
ve Allah'ın iyi kullarına.
- Allah'ın selâmı, rahmeti ve
bereketleri siz müminlerin üzerine olsun.
Eğer akşam namazı
gibi üç rekât olan bir namaz kılınıyorsa, ikinci
rekâtta teşehhüt okunduktan sonra selâm
verilmeksizin üçüncü rekât için ayağa kalkılır.
Namazın üçüncü rekâtı da ikinci rekât gibidir.
Ancak üçüncü rekâtta bir sure ve kunut okunmaz;
sadece bir defa Fatiha suresi veya üç defa
tesbihat-ı erbaa zikri okunur. Sonra rükûya
gidilir. Daha sonra secde yapılır. İki secdeden
sonra oturulur teşehhüt ve selâm okunur ve
böylece namaz bitmiş olur.
Namazın üçüncü
rekatında rükûya gidilmeden önce bir defa Fatiha
suresi veya üç defa tesbihat-ı erbaa okunmalıdır.
Tesbihat-ı erbaa şöyledir:
- Subhanellahi
- Velhemdu lillahi
- Vela ilâhe
illellahu
- Vellahu ekber
Anlamı:
-
Yüce Allah pâk ve münezzehtir.
- Bütün övgüler
O'na mahsustur.
- Allah'tan başka
kulluğa layık ilâh yoktur.
- O vasfedenlerin
vasfından yücedir.
Eğer yatsı namazı gibi dört
rekât olan bir namaz (öğle ve ikindi namazı)
kılınıyorsa, üçüncü rekâtın iki secdesinden
sonra teşehhüt ve selâm okunmadan dördüncü rekât
için ayağa kalkılır. Üçüncü rekatta olduğu gibi
Fatiha suresi veya üç defa tesbihat-ı erbaa
okunduktan sonra rükû ve iki secde yapılır ve
iki secdeden sonra oturularak teşehhüt ve selâm
okunur ve böylece namaz bitmiş olur.
1- Namaz "Ellah-u
Ekber"le başlar "selâm"la biter.
2- "Kunut"
müstehap bir ameldir ve günlük namazların ikinci
rekâtında Fatiha ve bir sure okunduktan sonra
yapılır.
3- "Teşehhüt"
namazın ikinci rekâtında ve son rekatında iki
secdeden sonra okunur.
4- "Selâm" namazın
bitişi olduğundan sadece namazın son rekâtında
okunur.
İki rekâtlık
namazda sırasıyla şunlar yapılır:
1- Niyet ve
Tekbiret-ul ihram.
2- Kıraat (Fatiha
suresi ve herhangi bir sureyi tam olarak okumak).
3- Rükû ve zikri.
4- Kıyam (rükûdan
doğrulmak).
5- İki secde ve
zikirleri.
6- Kıraat.
7- Kunut okumak.
8- Rükû ve zikri.
9- İki secde ve
zikirleri.
10- Teşehhüt.
11- Selam.
Üç rekâtlık namaz
da şöyle kılınır:
İki rekâtlık
namazda yapılan şeyler yerine getirilir. Ancak
teşehhütten sonra selâm okunmadan ayağa kalkılır
ve devamında şöyle yapılır:
1- Tesbihat-ı
erbaa.
2- Rükû ve zikri.
3- İki secde ve
zikirleri.
4- Teşehhüt.
5- Selam.
Dört rekâtlık
namaz ise şöyle kılınır:
Üç rekâtlık
namazda yapılan şeyler yerine getirilir. Ancak
teşehhütten sonra selâm okunmadan ayağa kalkılır
ve devamında şöyle yapılır:
1- Tesbihat-ı
erbaa.
2- Rükû ve zikri.
3- İki secde ve
zikri.
4- Teşehhüt.
5- Selam.