 |
Israil
Firmalarının listesi için tıklayın
AMERİKAN ŞİRKETLERİ İSRAİL BAĞLARI
NEDENİYLE BOYKOT'UN HEDEFİ OLUYORLAR
Robert Fisk, The Independent, 14 Haziran 2002
Beyrut. Beş Arap ülkesi arasında yakın ve koordineli bir
Amerikan mallarını boykot kampanyası başlamak üzere.
Boykotun asıl hedefi Starbucks kahve şirketi olmakla
birlikte, boykot listesi Nestle, Coca-Cola, Johnson&
Johnson ve Burger King gibi şirketleri de içeriyor.
Beyrut'ta protestocular, Starbucks şirketinin dört
mağazası önünde şirketin başkanı Howard Schultz'un
İsrail yanlısı açıklamalarını içeren ve Schultz'un "
etkin bir Siyonist" olduğunu belirten el bildirileri
dağıtmaya hazırlanıyor.
1998'de Schultz'a Kudüs merkezli Aish Ha-Torah Vakfı
tarafından İsrail 50. Yıl Destek Ödülü verildi.
Vakıf,Yaser Arafat'a karşı olması ve işgal altındaki
toprakları sadece "tartışmalı" olarak adlandırmasıyla
tanınıyor.
Sturbucks'un en üst düzey adamı, geçen yılın başlarında
,Ariel Sharon'un Batı Şeria'yı yeniden işgal ettiği
zamanlarda, Seattle'deki Amerikan Yahudilerine yaptığı
bir konuşmada "Filistinlilerin terör karşısındaki
hareketsizliğini" kınamış ve " Filistinlilerin terörü
durdurma konusunda üzerlerine düşeni yapmadıklarını"
söylemişti.Öte yandan, İsrail Dışişleri bakanlığı
sözcüsü Gideon Meir, Schultz'un Amerikan öğrencilerinin
" İsrail'in Ortadoğu krizi hakkındaki savlarını"
duyurmadaki yardımlarını övüyordu...
Sturbucks - Suudi Arabistan, Kuveyt, Bahreyn,Umman,Katar
ve Birleşik Arap Emirlikleri dahil olmak üzere- 6 Arap
ülkesinde daha faaliyet gösteriyor fakat aralarında
Mısır Ein- Shams ve Kahire Amerikan Üniversitesi'nde
okuyan Filistinlilerin de bulunduğu boykotçuların elinde;
İsrail'i gerek Ortadoğu'da gerekse Amerika'da
destekledikleri için cezalandırmak istedikleri daha
geniş bir şirketler listesi var.
Bu şirketler arasında AOL Time Warner ( CNN'in
şirketi-ç.n.-) , Disney, Estée Lauder, Nokia, Revlon,
Marks& Spencer, Sefridges ve IBM şirketleri de var.
Şimdilerde, Dubai Üniversitesi'ndeki ve Suriye'nin
başşehri Şam'daki öğrenciler de boykot kampanyasıyla
bağlantıya geçiyor.
Lübnanlı eylemcilerden biri olan Amira Solh, " Başlarda
Lübnan'daki dört boykot grubunun birlikte çalışmasını
sağlamak bile oldukça zordu" diyor. " Amerikan mallarını
mı, yoksa İsrail ile kesin ilişkisi bulunan şirketleri
mi hedef alacağımıza karar vermekte zorluk çektik. Bizi
asıl harekete geçiren İsrail'in ilk kez Arafat'ın
Ramallah'taki karargahını kuşatması oldu. Lübnan zaten
tüm İsrail mallarına boykot uyguluyordu, biz de "ya
İsrail'e doğrudan yardım eden şirketleri ne yapmalı?"
diye düşündük.
" Çoğu Arap ülkesi kapitalist ekonomik düzene bağlı
bugün ve bu düzen İsrail'le yakın bağları olan Amerikan
şirketlerini kabul ediyor. Başlattığımız şey, aslında
bir ekonomik savaş."
Burger King Arapların öfkesini ilk kez iki yıl önce
işgal altındaki Batı Şeria'daki illegal bir Yahudi
yerleşim biriminde bir dükkan açtığında çekmişti. Şirket,
gelen tepkiler üzerine dükkanı önce kapatmış, fakat
Amerika'daki İsrail destekçisi lobilerin baskısıyla daha
sonra başka bir ad altında yeniden açılmasına izin
vermişti.
Nestlé, yakınlarda İsrailli Osem firmasının büyük hisse
payını satın almıştı ve bu Nestlé'ye, Nescafé, Perrier,
Carnation, Smarties ve KitKat gibi kendi markalarını
İsrail'de satma imkanını veriyordu. İsrailli bir
gazetecinin sözleriyle bu" Osem'e dünya çapında bir
dağıtım ve reklam altyapısı sağlıyordu." Yatırımcılara
verilen son bir rapora göre Osem- Nestle işbirliği 4 ay
için 7.5 milyon $ kar açıkladı.
Lübnan'da bir fabrikası da olan Coca-Cola Araplardan
gelen tepkileri, İsrail'de fabrikası bulunmadığını ve
Fanta ve Sprite dahil sattığı ürünlerin ithal edildiğini
vurgulayarak atlatmaya çalışıyor. Coca-Cola'nın aniden
Beyrut'un güneyindeki Cezzine'de Lübnan'ın simgesi olan
sedef ağacı ekme programı başlatması da protestocuları
yumuşatma amacı taşıyan çalışmalar olarak
değerlendiriliyor.
Dünya çapında 4709 perakende satış noktası olan
Starbucks şirketi, İsrail yanlısı görünümünü aslen
Yahudi olan başkanları Howard Schultz'un " terörizmin
Filistinli insanları temsil etmediğine inandığı"
yolundaki sözlerini protestoculara anlatarak
hafifletmeye çalışıyor.
Sturbucks yetkilileri,yerel sinagogunda yaptığı konuşma
üzerine yaptıkları açıklamada " Howard sivil bir birey
olarak konuşuyordu ve medyayla bu konu üzerine bir
mülakat vermedi." diyordu. Şirketten protestolara
verilen bir başka cevapta şirketin " Ortadoğu'daki son
olaylardan dolayı son derece üzgün olduğu" belirtiliyor
ve , Schultz'dan bir alıntı yapılıyordu " Seattle'daki
konuşmamın Filistin düşmanlığı olarak yanlış
yorumlanmasına çok üzüldüm. Ben her zaman barış yanlısı
oldum ve iki halkın barış içinde beraber yaşamasını
savundum."
Arap öğrenciler, Amerikalı şirket yöneticilerinin asıl
korkusunun Arap dünyasındaki kayıplarından çok Avrupa ve
hatta Amerika'daki Filistin yanlılarının protestolarına
destek vermesi olduğunu söylüyorlar.
Schultz, İsrail'in işgal edilmiş topraklarda inşa ettiği
kanunsuz Yahudi yerleşimlerini kınamaz gözükürken, bir
yandan da Sturbucks'un İsrail pazarına girmesine öncülük
etti ve geçen yıl Tel Aviv merkezli ortak Shalom Coffee
Ltd. adlı ortak bir şirketle iki mağaza açıldı. Bu yılın
sonunda Sturbucks İsrail çapında 20 civarında yeni kahve
evi açmayı planlıyor.
Schultz İsrail'in sadık bir ziyaretçisi ve öte yandan,
Theodor Herzl misyonun davetlisi olarak İsrail'i ziyaret
eden sayılı şahsiyetden biri. Herzl misyonun yemekli
galasında " İsrail-Amerikan ittifakını desteklemede
hayati rol alanları" onurlandırmak üzere Sion'un
Dostları'nın ödülleri dağıtıldı.
Theodor Herzl misyonunun diğer misafirleri arasında
Baroness Thatcher, Beyaz Saray sözcüsü Newt Gingrich, ve
eski Amerikan valisi, şimdilerde " Anavatan'ın
Güvenliği"'nin başkanı olan Tom Ridge de var
|
 |
